powyżej 3 miesięcy powinna być traktowana jako oddelegowanie. Byłoby to niekorzystne dla pracownika, który ponosiłby znaczne koszty i nie miałby gwarancji ich zwrotu. Zwrot kosztów poniesionych przez pracownika w związku z oddelegowaniem podlega opodatkowaniu. PODRÓŻ SŁUŻBOWA A CZAS PRACY Rozliczenie czasu pracy w kontekście podróży służbowej z punktu widzenia pracownika może wydawać się niekorzystne. O ile logika podpowiada, że czas spędzony w podróży poza ustalonymi godzinami pracy należy traktować jako nadgodziny, o tyle w praktyce jest to bardziej skomplikowane. Kwestie tę rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wyroku z 23 czerwca 2005 r., sygn. akt II PK 265/2004: „Czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz czas pobytu w tej miejscowości nie są pozostawaniem do dyspozycji pracodawcy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 Kodeksu pracy), lecz w zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy podlegają wliczeniu do jego normy (nie mogą być od niej odliczone), natomiast w zakresie wykraczającym poza rozkładowy czas pracy mają w sferze regulacji czasu pracy i prawa do wynagrodzenia doniosłość o tyle, o ile uszczuplają limit gwarantowanego pracownikowi czasu odpoczynku”. Oznacza to, że pracownikowi nie zawsze przysługiwać będzie dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wykonywania podróży służbowej. Każdy przypadek podróży służbowej i wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych należy poddać oddzielnej ocenie. Wynika to z tego, że do czasu pracy należy zaliczyć godziny pracy, które pracownik spędza w podróży służbowej, o ile pokrywają się z godzinami pracy pracownika wynikającymi z jego rozkładu czasu pracy. Podobnie należy rozliczyć te wykraczające poza rozkład czasu pracy, w czasie których pracownik wykonywał pracę w podróży służbowej. Oczywiście powyższy opis nie dotyczy pracowników-kierowców. W ich przypadku do czasu pracy zalicza się również czas przejazdu niezależnie od tego, czy mieści się on w jego rozkładowych godzinach pracy (wyrok SN z 3 grudnia 2008 r., I PK 107/08, OSNP 2010/11– 12/133, wyrok SN z 27 stycznia 2009 r., II PK 140/08). Sama podróż (początek) zaczyna się w momencie przekroczenia granic administracyjnych miejscowości, w której siedzibę ma pracodawca, a w której pracownik ma zakontraktowane wykonywanie pracy. Jeżeli nie można go ustalić, to wówczas za początek podróży należy uznać moment odjazdu pojazdu, którym wykonuje tę podróż, np. odjazd pociągu ze stacji kolejowej, start samolotu. Dotyczy to wyłącznie podróży krajowej. W przypadku podróży zagranicznej początek i koniec określa się inaczej. Jeżeli pracownik podróżuje komunikacją lądową, początek ustala się od chwili przekroczenia granicy państwowej w drodze za granicę do chwili jej przekroczenia w drodze powrotnej do kraju. Podróż samolotem liczy się od chwili startu samolotu w drodze za granicę, z ostatniego lotniska w kraju, do chwili lądowania samolotu w drodze powrotnej na pierwszym lotnisku w kraju. Z kolei podróż statkiem ma początek z momentem wyjścia statku (promu) z ostatniego portu polskiego do chwili wejścia statku (promu) w drodze powrotnej do pierwszego portu polskiego. Należy też pamiętać, że pracownik powinien mieć zagwarantowanych 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (jak stanowi art. 132 § 1 Kodeksu pracy: „Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, z zastrzeżeniem § 3 oraz art. 136 § 2 i art. 137”) oraz 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ramach całego tygodnia (art. 133 § 1 Kodeksu pracy brzmi: „Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego”. Niezależnie od tego, jeżeli pracownik powrócił z podróży służbowej w godzinach nocnych (między godziną 21 a 7 następnego dnia), według art. 1517 Kodeksu pracy przysługuje mu 8 godzin odpoczynku, zanim rozpocznie pracę. Prawo to reguluje także rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. nr 60, poz. 281). Czasami może się zdarzyć, że pracownik zachoruje podczas kilkudniowej podróży służbowej. Wówczas należy mu się wynagrodzenie chorobowe. Zachowuje również prawo do diety. Trudno uznać, że podczas nieprzewidywanej choroby pracownik „nagle” przerywa podróż służbową – formalnie jej koniec będzie mieć miejsce np. w momencie przekroczenia granic administracyjnych miasta miejsca pracy lub lądowania na lotnisku na terenie Polski. ROZLICZENIE FINANSOWE PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ Kwestię dodatków, diet ryczałtów itp. reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu Polecenie podróży służbowej powinno zawierać terminy wyjazdu i powrotu – daty i godziny. Należy uwzględnić również miejsce rozpoczęcia oraz cel podróży, środki transportu, z których pracownik może korzystać – pojazd służbowy, pojazd prywatny, pociągi, autobusy, komunikacja lotnicza (z określeniem klasy podróży). Nie można pominąć ewentualnych wypłaconych zaliczek. Tutaj warto wskazać, że pracownik może żądać wypłaty zaliczki przed rozpoczęciem podróży służbowej. Partner wydania: 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwMjc0Nw==